Ολοκληρώθηκαν οι Δράσεις «Στα χνάρια της Ιστορίας του τόπου μας» που συνδιοργανώθηκαν από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας, το Δήμο Λεβαδέων και τους πολιτιστικούς Συλλόγους «Ο Παρνασσός», «Ο Πλούταρχος», «Ιτωνία» των κοινοτήτων Δαύλειας, Χαιρώνειας και Αγίου Γεωργίου, με τη στήριξη και συνεργασία των ΓΑΚ Φθιώτιδας και της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς.
Οι δράσεις ήταν οργανωμένες σε δύο σκέλη και περιλάμβαναν:
1ο σκέλος:
Διεθνές συμπόσιο 13-15 Σεπτεμβρίου 2024 με τίτλο «Στα χνάρια της ιστορίας του τόπου μου από την αρχαιότητα ως τον 20 ο αιώνα: Δαύλεια, Χαιρώνεια, Λιβαδειά, Κορώνεια, όρος Ελικών».
Στο συμπόσιο συμμετείχαν ομιλητές διεθνούς επιστημονικού κύρους από πανεπιστήμια και επιστημονικά ιδρύματα διαφόρων χωρών (Ελλάδα, Κύπρος, Αγγλία, Γαλλία, Τουρκία, Νορβηγία), υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού καθώς και δημότες που ασχολούνται με την έρευνα της τοπικής τους ιστορίας. Οι ομιλίες κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα χρονολογικά και επιστημονικά. Αναδείχτηκαν πλευρές της λατρείας, τοπογραφίας, αρχιτεκτονικής, δημόσιας μνήμης, και παρουσιάστηκαν νεότερα αρχαιολογικά και ιστορικά δεδομένα.
Το συμπόσιο τίμησαν με την παρουσία τους ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Μακαριότατος κ.κ Ιερώνυμος Β΄ με σύντομη παρέμβασή του στο πλαίσιο ομιλίας εκπροσώπων της Αρχιεπισκοπής (Αρχιμανδρίτης Θεολόγος Αλεξανδράκης και Ελένη Λιάπη) για τη μονή του Οσίου Λουκά και ο Μητροπολίτης Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος Σεβασμιότατος κ.κ Γεώργιος, ο οποίος συμμετείχε με εισήγησή για τον ρόλο της Εκκλησίας στην επανάσταση του 1821. Παρευρέθηκε επίσης ο ηγούμενος της Μονής Οσίου Λουκά πατέρας Σεραφείμ.
Καθώς στόχος των δράσεων ήταν η διάχυση της επιστημονικής γνώσης στις τοπικές κοινότητες και η ενημέρωση των κατοίκων για το αρχαιολογικό και ιστορικό τους περιβάλλον, οι ομιλίες του συμποσίου οργανώθηκαν θεματικά και παρουσιάστηκαν σε τρεις δημοτικές ενότητες του Δήμου Λεβαδέων (Λιβαδειά, Χαιρώνεια, Άγιος Γεώργιος) καλύπτοντας την ιστορία των περιοχών αυτών. Τις ομιλίες πλαισίωσαν επίσης περιηγήσεις σε αρχαιολογικούς και ιστορικούς τόπους και μνημεία της κάθε περιοχής: περιήγηση στο Μουσείο της Χαιρώνειας, ιστορικοί περίπατοι στη Λιβαδειά, κάστρο Δαύλειας, αρχαία Κορώνεια.
Διαπιστώθηκε το ενεργό ενδιαφέρον των κατοίκων για την ανάδειξη των μνημείων της περιοχής τους και για την γνώση της ιστορίας του τόπου όπου ζουν. Στην κοινότητα της Δαύλειας ο νυν πρόεδρος κ. Κακόγιαννος Σ. διοργάνωσε ανοιχτή συζήτηση με τους κατοίκους, όπου τέθηκε το αίτημά τους για την συντήρηση και ανάδειξη του κάστρου της περιοχής τους.
Οι εκδηλώσεις του συμποσίου έκλεισαν με παρουσίαση παραδοσιακών χορών από τους τοπικούς συλλόγους «Ο Παρνασσός» της Δαύλειας, «Ο Πλούταρχος» της Χαιρώνειας και τον «Σύλλογο Γυναικών Αγίου Γεωργίου».
2ο σκέλος
Διοργάνωση εκπαιδευτικών εργαστηρίων με θέμα «ο ρόλος του νερού στην πολιτισμική συγκρότηση του τόπου μου» που έγιναν 20-22 Σεπτεμβρίου 2024 σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τοπικής Ιστορίας και ήταν αφιερωμένα στη μνήμη της Άννας Ψωμά.
Αντικείμενο των Εργαστηρίων ήταν ο σχεδιασμός ενός βιβλίου για τον τόπο μου και η θεματική τους
αποτελούνταν από δύο βασικές ενότητες: εργαλεία μεθοδολογίας (σχεδιασμός ενός βιβλίου, τοπογραφική αποτύπωση, φωτογραφία, συνεντεύξεις προφορικής ιστορίας) και παρουσίαση γνωστικών παραμέτρων (γεωλογικά χαρακτηριστικά τοπίου, λατρεία, στρατιωτικές συγκρούσεις, οικονομικές δραστηριότητες). Ως περίπτωση μελέτης είχε επιλεγεί η περιοχή Κρύα της Λιβαδειάς, όπου στην αρχαιότητα βρισκόταν το ιερό άλσος του Τροφωνίου, και ο μετασχηματισμός της διά μέσου των αιώνων.
Η θεωρητική παρουσίαση του εκάστου αντικειμένου έγινε από ειδικούς με πολύχρονη εμπειρία και ερευνητική δραστηριότητα, Το θεωρητικό και βιωματικό σκέλος των εργαστηρίων πλαισίωσε αρχαιολογική-ιστορική περιήγηση στην περιοχή της Κρύας και κατά μήκος του ποταμού Έρκυνα. Στο πλαίσιο της βιωματικής άσκησης για τη συλλογή δεδομένων στο πεδίο μελέτης, την περιοχή της Κρύας, οι συνεντεύξεις με δημότες απέδωσαν σημαντικά στοιχεία για την ανάπλαση της περιοχής τα νεότερα χρόνια.
Ο αριθμός των συμμετεχόντων εκπαιδευόμενων ήταν περιορισμένος, σύμφωνα με δηλώσεις συμμετοχής που είχαν προηγηθεί. Αποτελούνταν από εκπαιδευτικούς, μέλη τοπικών συλλόγων και δημότες, που ενδιαφέρονται όχι μόνο να γνωρίσουν την ιστορία του τόπου τους, αλλά να συμβάλλουν στη διάχυσή της μέσω διαφόρων δράσεων, εκπαιδευτικών και πολιτιστικών.
Πριν την έναρξη των εργαστηρίων προηγήθηκε δημόσια συζήτηση δημοτών και εκπροσώπων φορέων αναφορικά με ζητήματα προστασίας και ανάδειξης της πολιτισμικής κληρονομιάς του Δήμου Λεβαδέων. Από τον αριθμό όσων την παρακολούθησαν διά ζώσης και διαδικτυακά φαίνεται πως αποτελεί ένα θέμα που απασχολεί και ενδιαφέρει αρκετούς δημότες. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης έγιναν ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις, αναδείχτηκαν διάφορα ζητήματα συνεργασίας και τέθηκαν σημαντικά προβλήματα. Το
σημαντικότερο εξ αυτών είναι η απουσία ΓΑΚ στο νομό Βοιωτίας, τον μοναδικό σε όλη την επικράτεια της Ελλάδας. Αποφασίστηκε επί του θέματος αυτού η έκδοση ψηφίσματος υπογεγραμμένου από την Οργανωτική Επιτροπή των δράσεων, για την αναγκαιότητα δημιουργίας ΓΑΚ στο νομό.
Τέλος οι προαναφερόμενες δράσεις, καθ’ όλο το διάστημα της υλοποίησής τους, πλαισιώθηκαν από εκθέσεις βιβλίων τοπικής ιστορίας και αρχειακού υλικού στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς.
Επιθυμία αρκετών δημοτών που συμμετείχαν και παρακολούθησαν τις προαναφερόμενες δράσεις ήταν η συνέχεια τους, με διάφορες δραστηριότητες μικρότερης εμβέλειας που θα διατηρούν ενεργό το ενδιαφέρον των κατοίκων για τα μνημεία και την ιστορία του τόπου τους και θα συμβάλλουν στην ενεργή συμμετοχή τους για τη διατήρηση, προβολή και ανάδειξη τους.
Η υλοποίηση των προαναφερόμενων δράσεων είναι δηλωτική της επιτυχούς και αποτελεσματικής συνεργασίας θεσμικών φορέων και τοπικών συλλόγων συμβάλλοντας στη διάχυση της επιστημονικής γνώσης για την τοπική ιστορία στις περιοχές που τις αφορούν. Οι δράσεις συνέτειναν στην κινητοποίηση αυτών που γνωρίζουν και αυτών που επιθυμούν να μάθουν εμπεριστατωμένα την ιστορία του τόπου τους. Απλοί κάτοικοι γνωρίστηκαν και αλληλοεπίδρασαν με επιστήμονες από διάφορα μέρη της Ελλάδας και του εξωτερικού. Η πρωτοβουλία αυτή ευελπιστούμε να οδηγήσει σε μελλοντικές συνεργασίες που θα ενισχύσουν τη διάχυση της γνώσης, τη διάσωση και ανάδειξη της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας κάθε τόπου. Επιθυμία αρκετών δημοτών που συμμετείχαν και παρακολούθησαν τις προαναφερόμενες δράσεις ήταν η συνέχεια τους, με διάφορες δραστηριότητες μικρότερης εμβέλειας που θα διατηρούν ενεργό το ενδιαφέρον των κατοίκων για τα μνημεία και την ιστορία του τόπου τους και θα συμβάλλουν στην ενεργή συμμετοχή τους για τη διατήρηση, προβολή και ανάδειξη τους.
